Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών

Ο Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών (ΙΔΕΑ) ήταν μυστική παραστρατιωτική οργάνωση εθνικοφρόνων αντικομμουνιστών αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού, η οποία αναμίχθηκε στα πολιτικά πράγματα της χώρας με σκοπό να επιβάλει τις εθνικιστικές θέσεις της. Αποκορύφωμα της παρέμβασής του ήταν όταν το 1951 αποπειράθηκε να καταλάβει την εξουσία με τη βία, ώστε να την παραδώσει στον ΑρχιστράτηγοΑλέξανδρο Παπάγο. Ο Αρχιστράτηγος δήλωσε έκπληκτος από τη δράση του ΙΔΕΑ και κάλεσε τους αξιωματικούς να αποσυρθούν, οδηγώντας έτσι το κίνημα σε αποτυχία.

Ιδρύθηκε στις 25 Οκτωβρίου του 1944 στην Αθήνα^[1] από ένα εκπρόσωπο της «ΕΝΑ» (Ένωση Νέων Αξιωματικών) και έξι αντιπροσώπους της «Τρίαινας», που ήταν αντικομμουνιστικές^{[εκκρεμεί παραπομπή]} και φιλοβασιλικές^{[εκκρεμεί παραπομπή]} οργανώσεις που είχαν ιδρυθεί από αξιωματικούς μονάδων του Ελληνικού Στρατού στην Μέση Ανατολή κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σκοπός του ΙΔΕΑ ήταν η πλήρης διάλυση του κομμουνιστικού κινήματος και η εγκαθίδρυση και αναπαραγωγή του στρατιωτικού μηχανισμού στην οργάνωση του αστικού μεταπολεμικού κράτους στην Ελλάδα ή, σύμφωνα με την ορολογία απόρρητου εσωτερικού εγγράφου του ίδιου του ΙΔΕΑ, η «δικτατορία του ΙΔΕΑ»^[2]. Η αντίληψη και ουσιαστική θέση του ΙΔΕΑ ήταν η ταύτιση του στρατού με το έθνος και η πλήρης ανεξαρτησία του από την πολιτική εξουσία. Ουσιαστικός θεσμός έκφρασης των εθνικών συμφερόντων θα ήταν ο ίδιος ο ΙΔΕΑ, ενώ πουθενά στις θέσεις του ΙΔΕΑ δεν αναφέρεται η μοναρχία. Από το 1947 είχαν αρχίσει απροκάλυπτες παρεμβάσεις του ΙΔΕΑ στην πολιτική ζωή με επισκέψεις σε πολιτικούς και υπαγόρευση των θέσεών του.

Ο ΙΔΕΑ ήταν οργανωμένος κατά το φασιστικό πρότυπο και τα όργανά του ονομάζονταν «δέσμες».

[Επεξεργασία]

Το βράδυ της 30ης Μαΐου προς 31η Μαΐου 1951, μόλις έγινε γνωστή η απόφαση του Αλέξανδρου Παπάγου να παραιτηθεί απο την Αρχιστρατηγία των Ενόπλων Δυνάμεων, ηγετικά στελέχη του ΙΔΕΑ κατέλαβαν τα γραφεία του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΣ στα Παλαιά Ανάκτορα. Ταυτόχρονα έμπιστοι συνεργάτες τους κατέλαβαν κρίσιμες εγκαταστάσεις στο κέντρο της Άθήνας. Ο Αλέξανδρος Παπάγος πληροφορήθηκε έκπληκτος το Κίνημα και νωρίς το πρωί της 31 Μαΐου κατέβηκε από το σπίτι του στην Εκάλη στα Παλαιά Ανάκτορα, διέταξε όλες τις μονάδες να επιστρέψουν στα στρατόπεδά τους και επέπληξε του κινηματίες που είχαν προχωρήσει στο Κίνημα χωρίς την άδειά του.